Większość środków czyszczących i piorących bazuje na związkach powierzchniowo czynnych, których znaczną część stanowią surfaktanty. Te substancje odpowiadają za skuteczność detergentów i ich właściwości pianotwórcze.

 

Znajdziesz je nie tylko w produktach całkowicie syntetycznych, ale także preparatach czyszczących naturalnego pochodzenia. Przeczytaj, czym są i jak działają surfaktanty.

 

Co to jest substancja powierzchniowo czynna?

Pod pojęciem środków powierzchniowo czynnych rozumie się grupę związków chemicznych, które mają zdolność do gromadzenia się na granicy dwóch różnych ośrodków (powierzchnia zetknięcia się roztworu z inną fazą – ciekłą, stałą lub gazową). Wynika to z ich specyficznej podwójnej budowy:

  • element hydrofobowy wykazuje małe powinowactwo do wody,
  • element hydrofilowy cechuje się dużym powinowactwem do wody.

 

Duża część środków powierzchniowo czynnych to tzw. surfaktanty, które wyróżniają się możliwością tworzenia miceli. Micele to grupy cząsteczek zorganizowanych w kulistą formę, które pozwalają obniżyć napięcie powierzchniowe roztworu.

 

Ze względu na te unikalne właściwości surfaktanty są powszechnie stosowane w wielu branżach: przemyśle farmaceutycznym, cukierniczym, a przede wszystkim przy wyrobie kosmetyków i środków czyszczących.

 

Surfaktanty kosmetyczne spotkasz m.in. w:

  • mydłach,
  • szamponach,
  • płynach do mycia naczyń,
  • proszkach do prania.

 

To właśnie dzięki tej grupie związków możesz usunąć zabrudzenia ze skóry, cieszyć się dużą ilością piany w wannie i czystymi naczyniami w zmywarce. To jednak nie wszystkie właściwości surfaktantów.

 

W jakim celu stosuje się surfaktanty w środkach czystości?

Działanie środków powierzchniowo czynnych jest bardzo szerokie. W zależności od rodzaju zastosowanych substancji lub ich połączenia mogą one wywoływać efekt:

 

  • myjąco-piorący – rozbijają i rozpuszczają cząsteczki brudu,
  • zwilżający – poprawiają rozpływalność i ułatwiają aplikację cieczy,
  • pianotwórczy – zwiększają wydzielanie piany przez kosmetyki i detergenty,
  • solubilizujący – poprawiają rozpuszczalność detergentu (to szczególnie istotne w proszkach do prania, ponieważ cząsteczki substancji aktywnych nie osiadają na tkaninach).

 

Środki powierzchniowo czynne gwarantują też pozytywne doznania sensoryczne. Większość ludzi znacznie chętniej sięga po kosmetyki, które dobrze się pienią i łatwo rozprowadzają niż po wodniste mieszanki, które natychmiast ulegają spłukaniu ze skóry.

 

Jakie rodzaje surfaktantów spotkasz w detergentach?

Surfaktanty można klasyfikować na różne sposoby, ale najpopularniejszy podział uwzględnia detergenty:

  • anionowe,
  • kationowe
  • niejonowe,

 

Detergenty anionowe są tanie w produkcji, biodegradowalne, ale jednocześnie najbardziej drażniące. Stosunkowo łatwo je wytworzyć, dlatego w praktyce są najczęściej używane do produkcji kosmetyków. Przykładem detergentu anionowego jest dodecylosiarczan sodu (SDS), a także detergenty SLS, SLES, ALS czy MLS.

 

Detergenty kationowe stosuje się rzadziej, ponieważ wyróżniają się mniejszą biodegradowalnością. Są jednak łagodniejsze dla skóry niż ich anionowe odpowiedniki. Surfaktanty kationowe to Quaternium i sole aminy.

 

Surfaktanty niejonowe znajdują się w kosmetykach dla osób o wrażliwej cerze oraz dla dzieci. Można do nich zaliczyć m.in. poliglukozyd laurylowy, poliglukozyd kwasu oleju kokosowego czy glukozyd decylowy. Detergenty niejonowe wykazują nieco słabsze właściwości myjące i pianotwórcze niż pozostałe rodzaje związków, ale są najzdrowsze.

 

Surfaktanty amfoteryczne są najdroższe w produkcji, dlatego stosuje się je głównie w specjalistycznych preparatach, jako dodatek do anionowych środków powierzchniowo czynnych. Pomagają osłabić ich właściwości drażniące oraz stabilizują wytworzoną pianę.

 

Do tej grupy zalicza się m.in. kokoamidopropylobetaina oraz połączenie soli sodowych glicynianów z tłuszczami zawartymi w oleju kokosowym.

 

Środki powierzchniowo czynne w naturalnych środkach czyszczących

Jeżeli zależy Ci na stosowaniu jak najdelikatniejszych detergentów naturalnego pochodzenia, postaw na surfaktanty niejonowe. Zawierają one związki stworzone na bazie kwasów tłuszczowych zawartych w oleju kokosowym, cukrów owocowych oraz kwasu glutaminowego.

 

Wbrew pozorom brak skoncentrowanej chemii nie jest równoznaczny z brakiem skuteczności. Producenci często uzupełniają naturalne surfaktanty o specjalnie dobrane olejki eteryczne. Nie podrażniają one dróg oddechowych i skóry, a także skutecznie dezynfekują powierzchnie. Jednocześnie pachną dużo naturalniej niż ich syntetyczne odpowiedniki.

 

Coraz więcej firm wykorzystuje też środki powierzchniowo czynne pochodzenia roślinnego na bazie saponin. Zalicza się do nich wyciągi m.in. z:

  • mydlnicy lekarskiej,
  • czarnuszki,
  • aloesu,
  • naparstnicy,
  • lukrecji gładkiej.

 

To świetny dodatek do kosmetyków dla osób o cerze wrażliwej lub suchej. Ekstrakty roślinne są w pełni biokompatybilne i bezpieczne dla środowiska.

 

Czy surfaktanty są bezpieczne?

Wiele osób do skoncentrowanych środków czyszczących podchodzi z obawą. Największe wątpliwości budzi ich wpływ na organizm. Czy chemia używana do czyszczenia kuchni, armatury łazienkowej lub mebli może być niezdrowa?

 

Na kontakt z substancjami czynnymi zawartymi w detergentach powinny uważać przede wszystkim osoby cierpiące na częste problemy dermatologiczne i dzieci. Zwłaszcza regularna ekspozycja na zawartą w kosmetykach lub środkach czyszczących chemię może wywoływać negatywne skutki w postaci:

  • wysuszania i pękania naskórka,
  • podrażniania błon śluzowych,
  • podrażniania dróg oddechowych.

 

Jeżeli często zdarza Ci się stosować chemię w ciasnych, źle wietrzonych pomieszczeniach, koniecznie rób przerwy i staraj się oddychać świeżym powietrzem. Nigdy nie mieszaj ze sobą różnych środków czyszczących, ponieważ nowa reakcja chemiczna może być niebezpieczna!

 

Pamiętaj jednak, że każda substancja czynna przed wprowadzeniem do obrotu podlega rygorystycznym testom i badaniom. Jeżeli masz wątpliwości co do składu produktu, staraj się wybierać detergenty certyfikowane przez ECOCERT, Cosmebio, BDIH lub inne zaufane organizacje.

 

Jeżeli szukasz sprawdzonych półproduktów do produkcji kosmetyków, wybierz hurtownię Distripark. Znajdziesz tam szeroki wybór surfaktantów do profesjonalnego zastosowania.

 

Postaw na atrakcyjne ceny, farmaceutyczną jakość i swoje zdrowie!