Pożar to ogromne zagrożenie nie tylko dla mienia firmy, ale przede wszystkim dla życia i zdrowia pracowników. Zwłaszcza praca z materiałami łatwopalnymi, jak drewno czy chemikalia, stwarza ryzyko zaprószenia płomienia nawet przy zachowaniu niezbędnych środków ostrożności.
Poznaj zastosowanie środków gaśniczych, abyś mógł szybko i skutecznie zażegnać niebezpieczeństwo!
Typy i grupy pożarów
Specjaliści z zakresu BHP oraz ochrony pożarniczej wyróżniają kilka rodzajów pożarów, uwzględniając różnego rodzaju kryteria. Zasadniczy podział dotyczy typu materiału, jaki uległ zapłonowi.
Zgodnie z treścią rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów wyróżnia się 5 podtypów pożaru:
- A – dotyczy ciał stałych (np. drewno lub papier). Stopień zagrożenia pożarem klasy A zależy od tego, czy z materiału uwalniają się opary i czy ma on swobodny kontakt z tlenem podsycającym proces spalania. Im płonący materiał jest bardziej rozdrobniony, tym trudniej go ugasić.
- B – tym kodem określa się pożar substancji ciekłych lub topniejących (np. alkohol, benzyna). Zasadnicze zagrożenie w tym przypadku polega na przenoszeniu palnej chmury w przestrzeni przez ruch powietrza. W efekcie może dojść do bardzo szybkiego rozprzestrzenienia się zagrożenia, a także połączenia kilka rodzajów pożaru.
- C – kategoria używana do określenia pożarów palnych gazów (np. hel). Są one niezwykle niebezpieczne, ponieważ wystarczy minimalny dostęp tlenu do źródła zapłonu, aby nastąpiło gwałtowne rozniecenie pożaru, a nawet eksplozji.
- D – określa pożar metali lekkich (np. potas, glin). Takie pożary są bardzo trudne do ugaszenia, a wiele substancji z tej kategorii spala się bez dostępu do tlenu.
- F – dotyczy pożarów tłuszczów i olejów w urządzeniach kuchennych. Niebezpieczeństwo gaszenia produktów o bardzo wysokiej temperaturze polega na znacznym ryzyku rozbryzgu oraz ponownego zapłonu nawet pomimo ich ugaszenia.
W praktyce pożary dzieli się także według rozmiaru (od małych po bardzo duże) oraz miejsca ich występowania (wewnętrzne, zewnętrzne, blokowe, przestrzenne, ukryte i inne).
Dokładne określenie zagrożenia jest niezbędne w celu podjęcia odpowiednich środków zaradczych i zastosowania środków gaśniczych dopasowanych do zagrożenia.
Rodzaje i zastosowanie środków gaśniczych w praktyce
Środki gaśnicze dzielą się na trzy zasadnicze grupy:
- wodę;
- proszki gaśnicze;
- gazy gaśnicze.
Jak działają poszczególne specyfiki?
Woda
Woda może występować w formie mgły, piany lub roztworów zwilżających. Jej działanie polega na obniżeniu temperatury pożaru i jego stopniowym wygaszeniu. Duże ciśnienie pozwala także na przebicie się strumienia w głąb materiału i stłumienie źródła płomienia.
Dodatkowo parująca woda ogranicza dopływ tlenu zawartego w powietrzu i przyspiesza proces gaszenia. Przykładem środka wodnego jest pianotwórczy Roteor M Premium.
Wszystkie formy wodnych środków gaśniczych doskonale sprawdzają się nie tylko do gaszenia pożaru, ale także schładzania zgromadzonych dookoła przedmiotów. W ten sposób ogranicza się rozprzestrzenianie płomienia.
Zasadniczą wadą wody jest jej niska skuteczność. Aby ugasić pożar, potrzebne są jej bardzo duże ilości.
Proszki gaśnicze
Do proszków gaśniczych można zaliczyć substancje ABC, BC oraz D. Działają one skutecznie, szybko wygaszając pożar. Łatwo można je też rozpylić na dużej przestrzeni.
Łączą w sobie oddziaływanie chemiczne (poprzez odpowiednie dobranie substancji czynnych) oraz fizyczne (poprzez ograniczenie dostępu tlenu i wejście w drobne szczeliny i pęknięcia).
Zastosowanie środków gaśniczych proszkowych stwarza jednak istotne zagrożenie dla środowiska, a także zdrowia osób biorących udział w akcji. Są one także dosyć drogie.
Gazy gaśnicze
Jako gazy gaśnicze najczęściej stosuje się azot i dwutlenek węgla. Ich zadaniem jest rozrzedzenie stężenia tlenu w powietrzu, w wyniku czego dochodzi do zatrzymania procesów spalania.
W przeciwieństwie do proszków gazy nie niszczą gaszonych materiałów. Są odporne na działanie niskich temperatur oraz upływ czasu, więc można je długo składować w hermetycznych pojemnikach. Wykazują także uniwersalne działanie i nie przewodzą prądu.
Niestety gazy nie nadają się do używania w małych pomieszczeniach z uwagi na obniżenie stężenia tlenu. Korzystanie z nich jest także niezbyt wygodne, ponieważ zazwyczaj składuje się je w ciężkich, metalowych butlach.
Dlaczego grupy pożarów oraz środki do ich gaszenia muszą być prawidłowo dobrane?
Choć często na podjęcie decyzji służby pożarnicze mają zaledwie sekundy, grupy pożarów oraz środki do ich gaszenia należy do siebie dopasować.
Nie każdy specyfik sprawdzi się w przypadku każdego rodzaju zagrożenia. Źle dobrany środek przeciwpożarowy w najlepszym razie okaże się nieskuteczny, w najgorszym – może doprowadzić do zwiększenia zasięgu lub intensywności płomienia. Jak dopasować grupy pożarów do zastosowania środków gaśniczych?
Pożary typu A są stosunkowo łatwe do ugaszenia. W ich przypadku sprawdzą się proszki gaśnicze, piana lub woda. Bardzo podobnie można poradzić sobie z pożarami z grupy B.
W przypadku pożaru C zaleca się stosowanie proszków gaśniczych, środków pianotwórczych oraz halonów.
Pożary metali lekkich (typu D) są bardzo trudne do wygaszenia. Z tego względu powinno stosować się do nich wyłącznie specjalnie dobrane środki gaśnicze.
Wreszcie, pożary tłuszczów (typ F) ze względu na ryzyko rozbryzgu powinny być wygaszane przy użyciu środków pianotwórczych lub gazów (zwłaszcza dwutlenku węgla).
Poza ogólnym podziałem specjaliści od BHP zwracają uwagę, że zastosowanie środków gaśniczych powinno uwzględniać ewentualna bliskość urządzeń znajdujących się pod napięciem (niekiedy wyodrębnia się nawet osobny rodzaj pożarów urządzeń elektrycznych – E).
Metody gaszenia pożaru oraz środki przeciwpożarowe trzeba dobierać w taki sposób, aby zapobiec ewentualnemu porażeniu oraz roznieceniu płomienia.
Prawidłowy dobór środków gaśniczych może zadecydować nawet o życiu wielu osób. Zawsze wybieraj wyłącznie te, które mają niezbędne certyfikaty i spełniają normy jakościowe. Zapoznaj się z ofertą hurtowni chemicznej Distripark. To gwarancja atrakcyjnych cen i najwyższych standardów obsługi klienta.
Każdy pożar, bez względu na jego rodzaj i skalę, to duże zagrożenie. Walcz z nim skutecznie!
