Substancja o nazwie chlorobenzen jest surowcem, wykorzystywanym na masową skalę w wielu procesach przemysłowych i produkcyjnych. To rozpuszczalnik i składnik, niezbędny do łączenia różnych grup półproduktów. Co warto wiedzieć na temat chlorobenzenu? Jakie ma właściwości i gdzie się go stosuje? Odpowiadamy!
Chlorobenzen – karta charakterystyki
Chemicy i badacze opisują chlorobenzen skrótem C6H5Cl. Ten organiczny związek można również znaleźć pod kilkoma innymi nazwami: MCB, chlorek fenylu, monochlorobenzen lub chlorek benzenu. Jakie są najważniejsze właściwości chlorobenzenu? Stan skupienia C6H5Cl jest ciekły – to lotny, łatwopalny płyn. Klarowny, transparentny MCB powstaje w wyniku katalitycznego chlorowania węglowodoru aromatycznego, jakim jest benzen. Chlorobenzen ma następujące właściwości fizyko-chemiczne:
- jego masa cząsteczkowa wynosi 117,6 g/mol,
- pachnie charakterystycznie – migdałami,
- nie łączy się z wodą,
- można go mieszać z eterem dietylowym, etanolem i benzenem,
- topi się w temperaturze -45°C,
- temperatura wrzenia MCB wynosi 130-131°C.
Chlorobenzen: zastosowanie w przemyśle
Chlorobenzen jest sprawdzonym, cenionym surowcem, wykorzystywanym w laboratoriach badawczych i zakładach przemysłowych. Służy między innymi jako:
- rozpuszczalnik substancji tłustych, oleistych oraz żywicznych,
- odczynnik laboratoryjny,
- składnik barwników, farb (między innymi błękitu indygowego), wyrobów silikonowych,
- komponent do produkcji tworzyw sztucznych (w tym samogasnących tworzyw PPS, wytwarzanych z polisiarczku fenylenu),
- półprodukt do wyrobów poliuretanowych (pianek, powłok, klejów).
Ciekły, odporny na niskie i wysokie temperatury monochlorobenzen sprawdza się również jako czynnik grzewczy, stosowany w różnego rodzaju instalacjach przemysłowych. Można z niego też produkować inne produkty i półprodukty, takie jak: fenol czy anilina.
MCB w przemyśle farmaceutycznym i kosmetyce
W przemyśle farmaceutycznym chlorobenzen służy między innymi jako substancja czynna (API, Active Pharmaceutical Ingredient), niezbędna do syntezy i produkcji niektórych leków. W laboratoriach farmaceutycznych MCB jest stosowany do wyrobu:
- środków przeciwbólowych, których głównym składnikiem jest paracetamol,
- syntezy pirydoksyny, czyli witaminy B6 (warunkującej prawidłowe funkcjonowanie mózgu, układu pokarmowego i nerwowego),
- leków na osteoporozę i schorzenia układu kostno-stawowego (jednym ze składników tego typu preparatów jest kwas zoledronowy, wytwarzany z chlorobenzenu),
- leków na wątrobę,
- leków antyhistaminowych, łagodzących objawy alergii (Chlorfenoksamina – łac. Chlorphenoxaminum).
Chlorobenzen to także składnik leków, stosowanych w leczeniu chorób tarczycy i nerek.
W branży kosmetycznej MCB znalazł zastosowanie w kuracjach przeciwstarzeniowych. Jako ciecz o właściwościach grzybo- i bakteriobójczych, jest on również stosowany do produkcji środków, przeznaczonych do dezynfekcji przyrządów, urządzeń oraz narzędzi, używanych w trakcie zabiegów.
Medyczne zastosowania fenoli i aniliny
Już od ponad stu lat ludzkość zna i wykorzystuje właściwości fenolu oraz aniliny, produkowanych z MCB. Fenol wykazuje działanie bakteriobójcze i grzybobójcze – powstają z niego różne preparaty lecznicze i środki odkażające, stosowane w szpitalach, placówkach medycznych i gabinetach kosmetycznych. W profilaktyce grzybicy i zwalczaniu nużeńca wielu dermatologów przepisuje preparat fenolowy o nazwie Barwnik Castellaniego, mydło z chlorobenzenem, szampony przeciwgrzybicze. Fenole stanowią też składnik leków, zalecanych w stanach zapalnych jamy ustnej i dróg oddechowych.
Z aniliny, produkowanej między innymi z chlorobenzenu, powstaje paracetamol. Ten popularny związek chemiczny znajduje obecnie bardzo szerokie zastosowanie w produkcji tabletek, syropów, żeli i maści o działaniu przeciwbólowym oraz przeciwgorączkowym.
Chlorobenzen w rolnictwie i branży budowlanej
Monochlorobenzen służy do produkcji syntetycznych środków ochrony roślin: herbicydów, fungicydów, insektycydów i pestycydów. Dzięki niemu rolnicy mogą uchronić swoje rośliny przez atakami grzybów, bakterii i owadów, a tym samym uzyskać pożądaną jakość i wielkość plonów. Kontrola nad uprawami odgrywa kluczową rolę zwłaszcza na dużych, wielkohektarowych plantacjach, w których każde niedopatrzenie i zaistnienie chorób roślin powodują znaczne straty finansowe.
Obecnie ciężko byłoby sobie też wyobrazić funkcjonowanie branży budowlanej i wykończeniowej bez specjalistycznych pianek i klejów. To artykuły, wykorzystywane na masową skalę przez monterów stolarki okienno-drzwiowej, firmy, oferujące ocieplenia pianą PUR czy izolacje fundamentów.
Chlorobenzen – zagrożenie dla organizmu?
Jako rozpuszczalnik, monochlorobenzen działa drażniąco na ludzką skórę, śluzówkę, układ nerwowy i oddechowy. Działa jak silna trucizna lub narkotyk. Do zatrucia może dojść w wyniku wdychania oparów chlorobenzenu, bezpośredniego kontaktu ze skórą czy oczami, a także poprzez przypadkowe spożycie. Każdorazowo należy zachować więc szczególną ostrożność w kontakcie z MCB. Wystarczy bowiem stosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej, by zminimalizować prawdopodobieństwo wystąpienia objawów zatrucia MCB.
Pochodne chlorobenzenu, wykorzystywane na potrzeby przemysłu farmaceutycznego, są poddawane wielokrotnym, wieloletnim testom. Ponadto MCB, produkowane przez specjalistyczne firmy, jak PCC Group, zanim zostaną dopuszczone do sprzedaży, muszą spełnić bardzo rygorystyczne normy polskie i międzynarodowe, co przekłada się na wysoką jakość produktów końcowych.
Źródła:
