Paradichlorobenzen występuje pod kilkoma nazwami: PDCB, 1,4-dichlorobenzen, p-DCB oraz dwuchlorobenzen. Jest to substancja powstała w wyniku chlorowania węglowodoru aromatycznego (benzenu) chlorkiem żelaza. Jakie są właściwości paradichlorobenzenu? Do czego służy ten syntetyczny półprodukt? Oto kilka najważniejszych informacji.
Paradichlorobenzene – co to jest?
Chemicy opisują paradichlorobenzen wzorem C6H4Cl2. Ten znany półprodukt należy do grupy dichlorobenzenów, wraz z innymi izomerami, takimi jak:
- 1,2 dichlorobenzen (ortodichlorobenzen, ODCB, używany między innymi do syntez chemicznych i produkcji środków ochrony roślin),
- 1,3 dichlorobenzen (meta-dichlorobenzen, stosowany w produkcji preparatów owadobójczych i barwników).
Dichlorobenzeny stanowią cenny surowiec, niezbędny w nowoczesnym przemyśle, ukierunkowanym na proste i skuteczne rozwiązania oraz produkcję wysokiej jakości artykułów dla domów, gospodarstw rolnych i firm.
Paradichlorobenzen: właściwości fizyczne i chemiczne
1,4-dichlorobenzen ma postać białego bądź przezroczystego proszku o bardzo wyrazistym, intensywnym zapachu. Surowiec ten można spotkać w wielu różnych produktach, których używamy na co dzień – znajduje się on, chociażby w odświeżaczach powietrza czy kulach zwalczających mole ubraniowe. Co jeszcze warto wiedzieć na temat właściwości fizykochemicznych paradichlorobenzenu?
W kontakcie z powietrzem PDCB szybko przechodzi ze stanu stałego w stan gazowy – to zjawisko chemicy określają mianem sublimacji. Proszek w niewielkim stopniu rozpuszcza się w wodzie, dobrze rozpuszcza się natomiast w rozpuszczalnikach organicznych. Temperatura topnienia paradichlorobenzenu wynosi 53,1°C. 1,4-dichlorobenzen zaczynać zaś wrzeć w temperaturze 174,1°C.
Przemysłowe zastosowania paradichlorobenzenu
Biobójcze właściwości paradichlorobenzenu oraz jego zdolność dynamicznego przechodzenia w stan gazowy wykorzystują na szeroką skalę właściciele zakładów, produkujących:
- aerozole przeciw owadom (muchom, meszkom, mrówkom, mszycom),
- kulki w saszetkach, do zwalczania moli ubraniowych,
- fumiganty, przeznaczone do tępienia różnego rodzaju insektów, takich jak: ćmy, szerszenie, osy, komary.
Przeciętny konsument zwykle nie zdaje sobie sprawy, że paradichlorobenzen to podstawowy składnik odświeżaczy powietrza! Te popularne produkty są używane na całym świecie w gospodarstwach domowych, firmach czy obiektach użytku publicznego. Sprawdzają się w toaletach, korytarzach, szatniach, czyli wszędzie tam, gdzie ze względu na intensywną eksploatację pomieszczeń powietrze szybko się psuje, nieprzyjemnie pachnie i wymaga uzdatnienia.
Inne zastosowania paradichlorobenzenu: przemysł farmaceutyczny i laboratoria
Paradichlorobenzen ma również wiele innych zastosowań – przydaje się między innymi w specjalistycznych laboratoriach, gdzie odgrywa rolę odczynnika. W przemyśle farmaceutycznym PDCB to jeden z tak zwanych API, czyli substancji czynnych, wchodzących w skład produktów leczniczych. API warunkują określone działanie leków, na przykład: wywołują reakcję obronną układu odpornościowego albo stymulują pracę narządów wewnętrznych (1,4-dichlorobenzen wykazuje szerokie spektrum działania i znajduje coraz nowsze zastosowania jako dodatek do leków).
W produkcji barwników paradichlorobenzen z powodzeniem zastępuje wysoce łatwopalny naftalen, wydzielający nieprzyjemną woń. PDCB stosują więc między innymi firmy, zajmujące się wyrobem żywic, farb, niektórych tekstyliów, tworzyw sztucznych oraz garbników, czyli preparatów, stosowanych do wyrabiania skór. Jako środek owadobójczy, 1,4-dichlorobenzen sprawdza się również w procesie obróbki drewna, w którym mogą znajdować się szkodniki.
PDCB w produkcji środków ochrony roślin i chemikaliów dla rolnictwa
W rolnictwie i sadownictwie paradichlorobenzen znalazł wszechstronne zastosowanie jako:
- składnik pestycydów i fungicydów – chemicznych środków ochrony roślin,
- wspomagaczy (adiuwantów) do preparatów chwastobójczych,
- komponent do nawozów.
PDCB skutecznie hamuje rozwój chorobotwórczych grzybów i chwastów, które niekorzystnie wpływają na tempo wzrostu oraz jakość plonów.
Środki ostrożności w kontakcie z paradichlorobenzenem
Warto wiedzieć o tym, że wszystkie wymienione dichlorobenzeny (w tym PDCB) zostały zaklasyfikowane jako substancje silnie trujące (badania nad wpływem dichlorobenzenów na zdrowie zajmują się różne organizacje, takie jak: WHO czy Amerykański Departament Zdrowia i Opieki Społecznej). Niewłaściwie używane lub przechowywane, dichlorobenzeny mogą spowodować skażenie środowiska naturalnego, ludzi i zwierząt.
W warunkach laboratoryjnych precyzyjnie zabezpieczony, izolowany PDCB nie oddziałuje negatywnie na zdrowie i życie człowieka. Kluczowe znaczenie w postępowaniu z 1,4 dichlorobenzenem mają procedury zakładowe i sposób magazynowania tej substancji. Bardzo ważnym aspektem, dotyczącym kontaktu z PDCB, jest prawidłowe zastosowanie środków ochrony indywidualnej (maseczki, okulary, zabezpieczające przed oparami oraz wysokiej jakości rękawice).
Gdzie można kupić wysokiej jakości paradichlorobenzen?
Kto w Polsce zajmuje się dystrybucją i sprzedażą paradichlorobenzenu na potrzeby przemysłu? Liderem krajowej branży chemicznej jest obecnie firma PCC Rokita SA, która zaopatruje największych producentów, związanych z sektorem przemysłowym oraz rolniczym. Sprzedażą wysokiej jakości 1,4-dichlorobenzenu zajmuje się między innymi Distripark, hurtownia e-commerce, należąca do holdingu PCC.
Źródła:
https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/dichlorobenzen;3892526.html
