W ostatnich dekadach nadmiar CO2 stał się jednym z najważniejszych tematów na międzynarodowych forach, poświęconych zmianom klimatycznym. Co sprawia, że emisja dwutlenku węgla w Polsce i na świecie stale rośnie? W jaki sposób można ją ograniczyć i dlaczego jest to tak ważne?

Jakie zagrożenia niesie nadmierna emisja dwutlenku węgla?

CO2, czyli dwutlenek lub ditlenek węgla, jest bezbarwnym i bezwonnym gazem, który występuje między innymi w ziemskiej atmosferze. Gaz ten powoduje, że temperatura na naszej planecie jest stabilna i sprzyja rozwojowi różnych form życia. A co się dzieje w sytuacji, kiedy ilość CO2 przekracza dopuszczalne normy? Powstaje wówczas efekt cieplarniany.

Zjawisko efektu cieplarnianego polega na tym, że temperatura na Ziemi zaczyna wzrastać, ponieważ nadmiar gazów w atmosferze planety zatrzymuje energię cieplną. Dwutlenek węgla i inne gazy cieplarniane, takie jak: metan czy podtlenek azotu, działają jak kołdra. Uniemożliwiają swobodny przepływ ciepła z powierzchni planety do przestrzeni kosmicznej. To sprawia, że klimat ociepla się i coraz częściej zmagamy się z:

  • lokalnymi podtopieniami,
  • pożarami,
  • anomaliami pogodowymi,
  • nietypowymi burzami,
  • suszami,
  • topnieniem lodowców itd.

Jak wygląda obecnie emisja CO2 na świecie?

Jak wynika z analizy Międzynarodowej Agencji Energetycznej, emisja CO2 na świecie (2019 - 2022) przewyższa poziom 30 gigaton rocznie. Jest to między innymi efekt globalnych kryzysów energetycznych i rozwoju chińskiego przemysłu (Chiny pozostają bowiem na niechlubnym, pierwszym miejscu rankingu największych emitentów CO2).

Obecnie wiele państw decyduje się na wprowadzenie proekologicznej, zielonej polityki, jednak emisja dwutlenku węgla na świecie wciąż rośnie. Szacuje się, że poziom emisji dwutlenku węgla na świecie w 2023 roku przekroczy 50 gigaton!

Emisja CO2 – Polska

Co warto wiedzieć na temat emisji CO2 w Polsce? Wraz z końcem dwudziestego wieku w Polsce i na świecie zaczęto podejmować różne inicjatywy, mające na celu ograniczenie ilości CO2 w atmosferze. Jak wynika z danych, dostępnych na stronie polskiego Ministerstwa Klimatu i Środowiska, w latach 1988-2012 emisja dwutlenku węgla w Polsce zmalała o około 31,5%.

Według Europejskiej Agencji Środowiska, w 2019 roku Polska emitowała ponad 322 miliony ton dwutlenku węgla. Było to 20 milionów ton CO2 mniej w stosunku do wyników z 2018 roku. Niestety, w latach 2021-2022 roku ilość CO2, uwalnianego do atmosfery, znów zaczęła rosnąć w związku z kryzysem energetycznym i zwiększonym popytem na węgiel.

Produkcja CO2 na świecie – najwięksi winowajcy, przyczyny emisji

Międzynarodowa Agencja Energetyczna w raporcie Global Energy Review 2021 wskazuje kilku największych emitentów dwutlenku węgla. Na niechlubnej liście znajdują się państwa, takie jak: Chiny, Indie i Stany Zjednoczone. Za nadmierną emisję CO2 odpowiadają również państwa Unii Europejskiej, które w zestawieniu ujęte są zbiorczo. Znaczne ilości CO2 generuje  też Rosja, Japonia i Meksyk.

Twórcy raportu MAE wskazują różne przyczyny wzrostu emisji dwutlenku węgla. Ich zdaniem jest to naturalna konsekwencja:

  • gwałtownego wzrostu gospodarczego Chin i rosnącego zapotrzebowania na energię elektryczną,
  • zwiększonego spalania węgla w Indiach i Stanach Zjednoczonych w latach 2020-2021 (w USA, w wyniku narastającej suszy, wiele elektrowni wodnych nie funkcjonowało wydajnie, co przyczyniło się do wzrostu zapotrzebowania na energię w elektrowni gazowych i węglowych).

Globalne wzrosty produkcji CO2 w Europie i na świecie nie są oczywiście jedynie następstwem kryzysów w sektorze energetycznym. Istnieje też wiele innych zjawisk i trendów, sprzyjających powstawaniu efektu cieplarnianego. Nadmiar dwutlenku węgla to również skutek:

  • rosnącej ilości pojazdów spalinowych prywatnych,
  • rozrastających się wysypisk śmieci,
  • rozwoju branży logistyczno-transportowej i lotniczej,
  • spalania niskiej jakości surowców w przestarzałych piecach węglowych (kopciuchach),
  • wypalania lasów, łąk i dżungli,
  • zwiększonej produkcji zwierzęcej i usuwania lasów na rzecz pastwisk.

Jak zmniejszyć emisję CO2 w Europie i w Polsce?

Skutki globalnego ocieplenia na Ziemi są coraz bardziej dotkliwe. Z powierzchni naszej planety zaczynają znikać wyspy, zalewane wodami z topniejących lodowców. Temperatura stale rośnie, coraz więcej terenów pustynnienie. Jak ograniczyć emisję CO2? Europa i świat wciąż szukają odpowiedzi na to ważne pytanie. Jednym z głównych planów naprawczych jest przejście na odnawialne źródła energii, pochodzącej ze słońca, wiatru, ziemi i wody. Rośnie też ilość pojazdów elektrycznych, które nie generują trujących spalin.

Zmniejszeniu emisji CO2 sprzyjają też inne działania, na przykład:

  • wprowadzenie zielonej chemii w przemyśle,
  • ograniczenie spożycia mięsa w skali globalnej,
  • wymiana domowych i firmowych instalacji na energooszczędne.

Warto też pamiętać o tym, że każdy człowiek generuje ślad węglowy. Jako istoty obdarzone intelektem jesteśmy w stanie sami zmienić codzienne, złe nawyki, przez które zwiększa się ilość CO2. Pamiętajmy, że możemy chronić środowisko poprzez drobne działania – zmniejszanie ilości wytwarzanych śmieci i częstsze korzystanie z publicznych środków transportu.