Zimą pogoda bywa nieprzewidywalna, następują intensywne opady i mróz. Drogi i chodniki często pokrywa warstwa śniegu. Zleżały, zmarznięty śnieg zamienia się zaś szybko w lód, na którym nietrudno o poślizgnięcie. Na kim spoczywa obowiązek odśnieżania chodnika? Co mówi na ten temat polskie prawo? Oto zbiór najważniejszych faktów.

Obowiązek odśnieżania chodnika – podstawa prawna

Prawo w Polsce reguluje różne kwestie, związane z odśnieżaniem chodników na terenach miejskich, wiejskich i na posesjach prywatnych. Podstawowymi źródłami informacji na temat tego, kiedy trzeba odśnieżać chodnik i kto powinien się tym zająć, są następujące akty:

  • Ustawa z dn. 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach,
  • Ustawa z dn. 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń,
  • Ustawa z dn. 21 marca 1985 r. o drogach publicznych,
  • Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane.

Szczegółowe wytyczne, dotyczące zasad, kto ma odśnieżać chodnik na wsi lub w mieście, znajdują się też w uchwałach gminnych i powiatowych. Aktualne przepisy, związane z porządkowaniem chodników przy państwowych drogach, udostępnia też Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Sprawdźmy zatem, kto powinien odśnieżać chodnik przed posesją i co grozi za niedopełnienie tej powinności.

Kto odpowiada za chodnik przed posesją?

Prawo wskazuje jednoznacznie, kto powinien odśnieżać chodniki przed domami jedno- i wielorodzinnymi. Jeśli chodnik przylega bezpośrednio do prywatnej działki, powinien go odśnieżyć właściciel terenu lub upoważniony przez niego administrator. A kto odśnieża chodnik przy posesji instytucji publicznej? W tym przypadku prace porządkowe organizuje zarządca danej instytucji bądź upoważniona firma zewnętrzna.

A co w sytuacji, gdy ciąg pieszy znajduje się w pewnej odległości od granicy działki? Zdarza się bowiem tak, że pomiędzy płotem a chodnikiem znajduje się rów melioracyjny, trawnik czy wiata przystankowa. Wówczas obowiązek odśnieżania spada na gminę lub na administratora drogi. Właściciele posesji prywatnych nie mają obowiązku porządkowania przystanków, zatoczek autobusowych i innych obiektów, należących do miejskich przedsiębiorstw komunikacji lub kolei.

Odśnieżanie chodników przy posesji – przepisy

Warto pamiętać o tym, że odśnieżanie chodnika przy posesji to ustawowy obowiązek, a nie wyraz dobrej woli właścicieli nieruchomości. Nieusunięcie świeżego śniegu i narażenie przechodniów na utratę wskutek upadku na śliskiej nawierzchni wiąże się najczęściej z karą grzywny lub nagany.

Co mówią przepisy na temat obowiązku odśnieżania? Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wskazuje jednoznacznie, że:

  • Właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez: uprzątnięcie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z dróg dla pieszych położonych wzdłuż nieruchomości, przy czym za taką drogę uznaje się wydzieloną część drogi publicznej przeznaczoną do ruchu pieszych położoną bezpośrednio przy granicy nieruchomości. (Art. 5. Ustawy).

Właściciel nieruchomości nie ma obowiązku odśnieżać ulicy przy posesji, nie musi też sprzątać drogi dla pieszych, na której znajduje się parking płatny bądź postój aut osobowych.

Prawo budowlane również odnosi się do kwestii odśnieżania chodnika. Ustawa mówi m.in. o tym, że każdy właściciel posesji lub zarządca ma zapewnić bezpieczne użytkowanie obiektu. Zapis ten odnosi się zarówno do budynków, jak i do ich otoczenia, w tym chodników. Celowe nieodśnieżenie posesji zimą można zatem definiować jako narażanie innych na utratę zdrowia.

Jak i kiedy należy odśnieżać chodnik?

Czy jest obowiązek odśnieżania chodnika? Taka powinność istnieje i z poprzedniej części niniejszego artykułu wiemy już, że jest to zadanie właścicieli posesji. Ustawodawca nie reguluje jednak kwestii częstotliwości oczyszczania terenu, sąsiadującego z działką prywatną. Kiedy zatem powinniśmy zlecić odśnieżanie posesji? Przepisy interpretujmy zdroworozsądkowo. Usuwajmy śnieg na bieżąco, by nie zamarzł i nie zagrażał bezpieczeństwu przechodniów.

Usuwanie śniegu bywa bardzo uciążliwe podczas częstych i intensywnych opadów. Jak odśnieżyć chodnik szybko i skutecznie? Najlepiej posłużyć się solą drogową lub jej ekologicznym zamiennikiem, chlorkiem magnezu. Wystarczy posypać nawierzchnię i już po kilku minutach śnieg zaczyna się topić i zamienia w błoto (które również należy usunąć!).

Odśnieżanie chodnika a pas zieleni

Co zrobić, gdy płot naszej działki znajduje się przy drogowym pasie zieleni, za którym jest chodnik? Na kim spoczywa obowiązek odśnieżania posesji po stronie zewnętrznej, wraz z zielenią i chodnikiem? Gdy posesję od chodnika oddziela choćby bardzo wąski pas roślinności, to, zgodnie z Art. 5 wspomnianej Ustawy o utrzymaniu czystości, obowiązek odśnieżania spada na lokalną gminę.

Jeśli chodnik wraz z pasem zieleni przynależą do zarządu dróg, jednostka ta odpowiada również za uprzątnięcie z nich śniegu i lodu. Zastosowanie znajdują wówczas zapisy Ustawy o drogach publicznych z dnia 21 marca 1985 r.