Nikogo już nie dziwi widok przetworów, słodyczy czy wędlin, które mogą stać w szafce lub lodówce tygodniami bez ryzyka utraty jakości. Tak dużą trwałość produktów zawdzięczasz stosowaniu konserwantów spożywczych, które wydłużają termin przydatności pokarmów do spożycia. Przeczytaj, jak przebiega konserwacja żywności i czy jest zdrowa dla organizmu człowieka.
Po co stosuje się konserwanty w żywności?
Mianem konserwantów spożywczych określa się substancje pochodzenia naturalnego lub sztucznego, których zadaniem jest zahamowanie lub spowolnienie procesu rozwoju drobnoustrojów mających wpływ na przydatność żywności do spożycia.
Konserwanty w jedzeniu dzielą się na:
- naturalne,
- sztuczne
Do tej pierwszej grupy należą substancje takie, jak sól, dym wędzarniczy czy ocet. Najczęściej były one stosowane od wieków i wielu z nich używasz na co dzień.
Konserwanty chemiczne zostały wytworzone w warunkach laboratoryjnych. Stanowią pokaźną część listy dodatków do żywności typu E (znajdziesz je pod numerami od E200 do E299).
Czym powinny wyróżniać się konserwanty w żywności?
Przyjmuje się, że dobry konserwant ma nie tylko utrwalać żywność. Musi być też bezpieczny dla zdrowia, a także na tyle wytrzymały, aby nie tracić swoich właściwości wskutek wchodzenia w reakcję z tlenem lub światłem słonecznym.
Większość konserwantów chemicznych jest całkowicie pozbawiona smaku, zapachu i barwy. Wykazuje też wysoką stabilność bez względu na zmieniające się pH lub temperaturę środowiska.
Możesz to sprawdzić, zostawiając napoczęty słoik dżemu na kilka dni w lodówce, a następnie na taki sam czas w temperaturze pokojowej. Najprawdopodobniej nic mu się nie stanie i nadal będzie zdatny do spożycia.
Jakie są sposoby konserwacji żywności?
W przemyśle spożywczym stosuje się wiele metod konserwacji żywności. Jakkolwiek niektóre wymagają zastosowania specjalnej technologii (jak np. liofilizacja czy sterylizacja radiacyjna), większość z nich jesteś w stanie zastosować w warunkach domowych. Do tej grupy można zaliczyć m.in.:
- kiszenie,
- pasteryzację,
- suszenie,
- chłodzenie lub mrożenie,
- peklowanie
Poznaj 5 sposobów konserwacji żywności
Na czym polega każda z wymienionych metod wydłużania przydatności jedzenia?
Konserwacja żywności poprzez jej kiszenie wykorzystuje bakterie mlekowe, które powstają w wyniku rozpadu cukrów prostych znajdujących się w warzywach. Beztlenowe mikroorganizmy obniżają pH roztworu do poziomu, w którym bakterie gnilne nie są w stanie funkcjonować. Produkty kiszone dostarczają bardzo dużych dawek witaminy C.
Pasteryzacja polega na stopniowym podgrzewaniu produktów tak, aby pozbyć się szkodliwych drobnoustrojów lub enzymów przy jednoczesnym zachowaniu pełni wartości odżywczych produktu. Odmianami pasteryzacji jest sterylizacja (np. popularnego mleka UHT) oraz tyndalizacja (stosowana do konserwacji mięsa).
Suszenie prowadzi do zakonserwowania żywności poprzez pozbawienie bakterii dostępu do wody, bez której nie mogą one funkcjonować. Ten sposób może być z powodzeniem stosowany do zabezpieczania grzybów i owoców, ale także warzyw.
Chłodzenie żywności polega na obniżeniu jej temperatury od 10°C do 0°C. Takie warunki panują w Twojej lodówce. Bardziej efektywnym sposobem na pozbycie się drobnoustrojów jest mrożenie poprzez obniżenie temperatury nawet do -30°C. Jest to jedna z korzystniejszych biologicznie metod konserwowania żywności, ponieważ pozwala zachować jej właściwości odżywcze.
Peklowanie polega na poddaniu mięsa działaniu roztworu azotynu sodu oraz chlorku sodu w niskiej temperaturze. Oprócz wydłużenia przydatności mięsa poprawia się jego smak, a kolor zmienia się na charakterystyczną czerwień wskutek reakcji soli z hemoglobiną.
Czy konserwanty w jedzeniu muszą być niezdrowe?
Wiesz już, co to są konserwanty i w jakim celu się je stosuje. Zapewne jednak zastanawiasz się, ile jest prawdy w twierdzeniach o ich szkodliwości.
Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna, ponieważ wiele zależy od:
- rodzaju i ilości spożywanych konserwantów,
- okresu, w jakim dodatki żywnościowe były spożywane,
- indywidualnych predyspozycji.
W praktyce coraz trudniej znaleźć na półkach sklepowych żywność bez „E”, ale jeżeli nie będziesz regularnie spożywał produktów wysokoprzetworzonych, najprawdopodobniej Twój organizm poradzi sobie z zagrożeniem.
Spróbuj zwracać baczną uwagę na jedzenie, które kupujesz do domu (zwłaszcza jeżeli są w nim dzieci). Starając się wybierać żywność z możliwie krótkim składem na etykiecie, zwiększasz szansę na ograniczenie sztucznych dodatków żywieniowych. Możesz przyjąć filozofię, zgodnie z którą „im mniej składników na liście, tym lepiej”.
Zasadniczo, żaden dodatek do żywności nie może być szkodliwy, aby producent mógł wprowadzić go do obrotu. W Polsce o jakość żywności, która trafia do sklepów, dba Państwowa Inspekcja Sanitarna oraz Państwowa Inspekcja Weterynaryjna, które regularnie przeprowadzają badania próbek produktów. Ostatecznie jednak to od Ciebie, konsumenta, zależy, jak bardzo świadomie chcesz się odżywiać.
Postaw na najlepsze składniki
Jeżeli prowadzisz przedsiębiorstwo produkujące żywność albo po prostu lubisz gotować, staraj się bazować na konserwantach spożywczych najwyższej jakości. Dzięki temu Twoje wyroby będą trwalsze i zdrowsze. W hurtowni Distripark znajdziesz szeroki asortyment związków chemicznych, które znajdą zastosowanie w przemyśle spożywczym.
Decydując się na współpracę z profesjonalną hurtownią chemiczną, zyskujesz pewność, że kupujesz wyłącznie sprawdzone, certyfikowane produkty pochodzące od znanych producentów. Oferujemy niskie ceny i profesjonalne doradztwo przy wyborze.
Postaw na zdrowie razem z Distripark!